Yakup peygamber isim olarak anlamı “Yüce Allah’ın saf ve temiz kıldığı kul” demektir. Yakup aleyhisselamın 12 oğlu vardır. Bu yüzden onun 12 oğlunun torunlarına Beni İsrail yani İsrailoğulları denmiştir.
Yakup Peygamber (as) soyundan bir çok peygamber geldi. Musa Aleyhisselam, Davut Aleyhisselam, Harun Aleyhisselam, Süleyman Aleyhisselam, Yahya Aleyhisselam, Zekeriya Aleyhisselam, İsa Aleyhisselam, bu peygamberlerdendir.
Yakup Peygamber (as) Kenan Diyarında Filistin ve Suriye’nin bir kısmında yaşayan insanlara gönderilen peygamberdir. Yakup Aleyhisselam Şam’da doğdu. Onun Iys adında kardeşi vardır. Çocukluğu babasının yanında geçti. Babası İshak Aleyhisselam’dır.
İshak Aleyhisselam “Yarabbi neslimden peygamber geleceğini buyurmuştun. O vaadini bu oğlumdan zuhur ettir” diye dua etti. Onun soyundan nice peygamberler göndermesi için Allahüteâlâ’ya dua etti.
Yakup Peygamber (as) babası İshak Aleyhisselam’ın vefatından sonra, annesinin tavsiyesi üzerine Harran’da bulunan dayısının yanına gitti. Orada uzun yıllar kaldı. Dayısının büyük kızı Leya ile evlendi. Bu evlilikten Rabil, Şemun, Lavi, Yehuda, İsahar ve Zeblun adlı oğulları ile Dinar isimli kızı doğdu.
İbrahim Peygamberin (as) getirdiği dinde, iki kız kardeşle evlenmek caiz görüldüğünden ilk evliliğinden 7 sene sonra, dayısının küçük kızı Rahil ile evlendi. Bu eşinden de Bünyamin ve Yusuf adlı iki oğlu oldumuştur.
Kuranda Yakup Peygamber
Yüce kitabımız kur’an-ı Kerim’de Yakup Aleyhisselam’ın doğumu ve peygamberliği müjdelenmiştir. “Biz ona İbrahim Aleyhisselam’ın hanımına İshak’ı müjdeledik. İshak’ın ardından da torunu Yakup’u” (Hud11/71)
Kur’an-ı Kerim Yakup aleyhisselamın peygamberliğinden ve çeşitli faziletlerinden bahsedilmektedir. Bazı ayetlerin meali şöyledir.
Nihayet İbrahim onlardan Allah’ın dışında taptıkları şeylerden uzaklaşıp bir tarafa çekildiği zaman biz ona İshak’ı ve yakub’u bağışladık. Ve her birini peygamber yaptık. Onlara rahmetimiz den bağışta bulunduk. Ve kendilerine güzel ve üstün bir şan, şöhret nasip ettik. (Meryem 19/49-50)
Nuh’a ve ondan sonra gelen peygamberlere vahyettiğimiz gibi sana da vahyettik. Nitekim İbrahim’e, İsmail’e, İshak’a, Yakub’a torunlarına İsa’ya, Eyyub’e, Yunus’a, Harun’a, Süleyman’a da vahyetmiş ve Davud’a zeburu vermiştik. (Nisa4/163)
Yakup Peygamber (as) iyilik yapan insanlara güzel davranan çok iyi bir kişiydi. Bu husus Kur’an-ı Kerim’de şöyle dile getirilir.
” Biz ona İbrahim’e İshak’ ı ve İshak’ın oğlu Yakub’u da hediye ettik. Hepsine de doğru yolu gösterdik. Nitekim daha önce Nuh’a ve onun soyundan Davud’a, Süleyman’a, Eyyub’e, Yusuf’a, Musa’ya ve Harun’a da yol göstermiştik. Biz güzel davrananlara böyle karşılık veririz.” (En’am 6/84)
Yakup Peygamber ve Nübüvveti
40 sene kadar dayısının yanında kalan ve ona hizmet eden Yakup Aleyhisselam’a Allahü Teâlâ’dan Vahiy geldi. Kenan Diyarı ahalisine peygamber olarak vazifelendirildi. Dayısından izin alarak, hanımları oğulları ve kendisine inanan insanlarla beraber Harran’ dan ayrılıp Kenan Diyarı’na yerleşti.
Kendisi ve ahalisi için evler yaptırdı. Yusuf ve Bünyamin’in annesi olan Rahil kısa bir süre sonra vefat etti. Yakup Peygamber (as) insanları hak dine çağırdı. Yüce Allah’a inanmaya, ona ibadet etmeye insanları davet etti.
Kenan Diyarı ahalisinden çok kişi ona iman etti. Kenan Diyarında yaşayan zalim Kral Şüceyim Bin Daran Yakub Aleyhisselam’a karşı çıktıysa da başarılı olamadı. Yakup Aleyhisselam kuvvetli ve basiretli, samimi bir kişiliğe sahiptir.
Kur’an-ı Kerim’de geçen ayetin meali şöyledir: “Kuvvetli ve basiretli kullarımız İbrahim’i, İshak’ı ve Yakub’u da an. Biz onları ahiret yurdunu düşünme özelliği ile temizleyip kendimize Halis kul yaptık. (Sad 38/45-46)
Yakup Peygamber (as) çocuklarını çok severdi. Fakat anneleri vefat etmiş olan Bünyamin ve Yusuf’a haliyle daha çok ilgi gösteriyordu. Çünkü anne şefkatinden mahrum kalan bu çocuklara, annesinin yokluğunu hissettirmemek için, daha çok ilgi gösteriyordu.
Özellikle Hz Yusuf’a karşı aşırı muhabbeti herkes tarafından hissediliyordu. Ve Yusuf’u yanından ayırmıyordu. Hz. Yusuf henüz 7 yaşındayken rüyasında 11 Yıldız Ay ve Güneş’in kendisine secde ettiğini gördü.
Bu rüyayı babasına anlattı. Rüya tabirini iyi bilen Yakup Aleyhisselam Hz Yusuf’a ileride büyük nimetlere kavuşacağını ve kendisine peygamberlik verileceğini söyledi. Kardeşlerine rüyasını anlatmamasını tavsiye etti.
Yakup Aleyhisselam rüya tabir etmeği iyi bilirdi. Yüce kitabımız kur’an-ı Kerim bu durumu şöyle haber vermektedir: “Hani bir zaman Yusuf babasına Babacığım ben rüyamda 11 Yıldız Güneş’i ve Ay’ı gördüm. Bunların hepsinin bana secde ettiklerini gördüm” demişti. Babası Yakup Aleyhisselam ona şöyle demişti. Yavrum rüyanı kardeşlerine anlatma. Sonra sana bir tuzak kurarlar. Çünkü şeytan insana apaçık bir düşmandır. Böylece Rabbin seni seçecek ve sana rüyada görülen olayların yorumunu veya Allah’ın kitabını ve peygamberin sünnetlerinin inceliklerini öğretecek. Sana ve Yakup soyuna nimetini tamamlayacaktır. Nasıl ki Ataların İbrahim’e ve İshak’a da nimetini tamamlamıştı. Şüphesiz Rabbin bilendir hikmet sahibidir.”
Yakup Peygamber ve Hz. Yusuf
Yakup Aleyhisselam’ın Hz Yusuf’a gösterdiği aşırı muhabbet diğer oğulları tarafından kıskanıldı. Kendi aralarında karar aldılar. Yusuf’u öldürmek için tuzak kurdular. Yusuf Aleyhisselam’ın yol üzerinde bir kuyuya atmayı kararlaştırdılar.
Yusuf Aleyhisselam’ı gezdireceğiz diye götürüp, üstündeki gömleği çıkardılar. Ve onu kuyuya attılar. Sırtındaki gömleği bir hayvanın kanıyla boyadılar. Akşam olunca da Kanlı gömleği Hz Yakup Aleyhisselam’ın getirdiler.
Yusuf’u eşyaların oraya bırakmıştık. Onu kurt yemiş dediler. Yakup Peygamber (as) kana bulamış fakat hiçbir yırtık ve çizik bile olmayan gömleğe bakıp, “Yusuf’u kurt yememiştir. O nasıl bir kurttur ki Yusuf’a olan şevkat’i sizden fazlaymış. Yemin ederim ki bugüne kadar bu kurt gibi yumuşak huylu bir kurt görmedim. Oğlumu yemiş de sırtındaki gömleğini bile yırtmamış bu söyledikleriniz yalandır dedi.
Yusuf’a ne yaptıysanız siz yaptınız fakat elimden ne gelir. Benim için sabretmekten daha güzel bir şey yoktur” dedi. Ve ağlayıp kalbini Rabbine bağladı ve oturdu. Yusuf Aleyhisselam’ın ayrılığından dolayı üzülüyor, halinden şikayette bulunmuyordu.
Oğluna kavuşacağı günü hasretle bekliyordu. O kadar çok ağlıyordu ki gözleri ağlamaktan görmez oldu. Yusuf Aleyhisselam atıldığı kuyudan bir kervancı tarafından çıkarıldı ve Mısır’a götürülerek köle pazarında satıldı.
O zamanlar Mısır’ın maliye nazırı olan kişi tarafından satın alındı. Onun tarafından büyütüldü. Maliye nazırının ölümünden sonra Yusuf Aleyhisselam mısır maliye nazırı oldu. Yaptığı rüya tabiri ile 7 sene bolluk ve 7 sene kıtlık zamanını tabir eden Yusuf Aleyhisselam bolluk zamanında ambarları doldurdu. Kıtlık zamanına tedbirli girdi. Bu sayede Mısır halkının kıtlık zamanında rahat ve Ferah içinde yaşamasını sağladı.
Hz. Yusuf ve Kardeşleri
Yakup Peygamber (as) Bünyamin dışındaki oğullarını buğday ve erzak almak üzere Mısır’a gönderdi. Yusuf Aleyhisselam kardeşlerini tanıdı ve onlara ikramda bulunarak erzak verdi.
İkinci defa gelişlerine kardeşi Bünyamin’ide getirmelerini istedi. Kendi anne baba kardeş olan Bünyamin’i yanında alıkoydu. Yakup Aleyhisselam’ın oğulları 3. defa Mısır’a gidince, Yusuf Aleyhisselam onlara kendini tanıttı.
Ben gömleğini babası Hazreti Yakup’a gönderdi. Babasını ve bütün akrabalarını Mısır’a davet etti. Yakup Aleyhisselam Hz Yusuf’tan gelen gömleği yüzüne ve gözüne sürdü, gözleri açıldı.
Yakup Peygamber (as) bütün akrabaların da alarak Mısır’a doğru gitti ve Hazreti Yusuf’a kavuştu. Yusuf Aleyhisselam babasına ve yakınlarına ikramlarda bulundu.
Yakup Aleyhisselam bu kavuşmadan 10 yıl sonra iyice ihtiyarlayınca oğullarını başına topladı. Ve onlara vasiyette bulundu. Oğullarından Allah’ın emir ve yasaklarına uyacaklarının ve ona ibadet edeceklerine dair söz aldı. Ve sonra vefat etti. Oğulları cenaze namazını kıldılar.
Vasiyeti üzerine Kudüs yakınlarındaki Halilurrahman’da bulunan babası İshak Aleyhisselam’ın yanına defnedildi. Halilurrahman’da 4 kabir vardır. Bunlar İbrahim Aleyhisselam’a, İshak Aleyhisselam’a, Yakup Aleyhisselam’a ve Sare validemize aittir.